23 Ağustos 2008 Cumartesi

Elektrikli yılan balığı (Electrophorus electricus)

Bu balığın, vücudundaki tüm kasların yarısını oluşturan elektrik organları var. Bu organlar çok çekirdekli hücreler olan “elektrosit”lerden (elektrik hücreleri) oluşuyor. Elektrik akımı bu özelleşmiş hücrelerin biyokimyasal aktiviteleri sonucu oluşuyor. Elektrositler, 10 000 hücreden oluşan bozuk para şeklinde yapılar oluştururlar. Bu yapılar da 70 ya da daha fazla sütunlar halinde dizili durumdadır. Her hücrenin ürettiği akım miktarı çok küçükmüş gibi görünse de, bu büyük elektrosit yığınlarının aynı anda yüklerini boşaltmasıyla güçlü bir elektrik akımı elde edilir. Normal bir kas hücresinde üretilen elektrik akımı 0,1 voltken, elektrikli yılan balığının toplamda yaklaşık 650 volt akım üretebildiği ölçülmüştür. Bu rakam ölçülmüş en yüksek akımdır. Elektrikli yılan balığının ortalama 500 volt akım ürettiği kabul edilmektedir. Bu büyüklükteki bir akım, elektrikli yılan balığının avını fena halde sersemletmesine hatta öldürmesine, bunun yanında da herhangi bir avcının yılan balığını avlamadan önce bir kere daha düşünmesine yol açabilecek güçtedir. Bu akımın insanlar için de ölümcül olabileceğini ekleyelim. Elektrikli yılan balığının sebep olacağı bu elektrik şoku nefes alıp verme ve istemsiz kas hareketi gibi vücuttaki kimi fizyolojik fonksiyonların bozulmasına, hatta kalbin durmasına sebep olabilir.

B. Duygu Özpolat
www.biltek.tubitak.gov.tr

Hiç yorum yok: